Historia

Kuba była kolonią hiszpańską, uzyskała niepodległość dopiero w 1898 roku dzięki ameryksńskiej pomocy wojskowej. Mimo oficjalnie obowiązującej demokratycznej konstytucji kolejne rządy na Kubie miały charakter dyktatorski. W 1953 roku przeciwko władzy ówczesnego dyktatora Fulgencio Batisty, wystąpił na czele niewielkiej grupy zwolenników, Fidel Castro Ruz, młody adwokat z Hawany. 26 lipca 1953 roku podjął on próbę zdobycia władzy siłą. Nie udało mu się. Został uwięziony, choć jego ruch, znany potem pod nazwą "ruchu 26 lipca", zyskał znaczną popularność. Po uwolnieniu Castro wyemigrował do Meksyku by tam przygotowywać kolejny zbrojny spisek. Sformnowany przez niego kilku osobowy oddział miał zostać przerzucony na Kubę i rozpocząć zamach stanu, nie rewolucję jak potem określano. Desant jednak rozbiły wojska Batisty i jedynie garstka zdołała wyrwać się z okrążenia. Ukrywającym sie w górach Sierra Madre żołnierzom Castro udało się przekonać miejscowych chłopów, którzy zasilili niewielki początkowo oddział. Do otwartej walki doszło dopiero w połowie 1958 roku, gdy Castro zdołał pozyskać poparcie innych opozycyjnych ugrupowań kubańskich. Ostateczny sukces "ruchu 26 lipca" zawdzięczał przede wszystkim spiskowi wojskowemu w armii Batisty, na którego czele stał gen. Cantilli. Wprawdzie sam Cantilla nie daleki był od zamiaru ułatwiania rewolucji Fidelowi Castro, jednak rozkład armii rządowej, jaki nastąpił w efekcie wspomnianego spisku, umożliwił Castro usunięcie prezydenta Batisty. Na czele nowego rządu początkowo stanął Cardona, działacz demokratyczny. Jednak po kilku tygodniach odsunięty został odsunięty od władzy, po którą sięgnął sam Fidel Castro. Najważniejszym posunięciem Castro, przedstawiającego się jeszcze jako demokrata, stała się reforma rolna zarządzona 17 maja 1959. kształt owej reformy przewidywał natychmiastowe tworzenie spółdzielczości rolniczej i wymierzony był przede wszystkim w kapitał Stanów Zjednoczonych zainwestowany w plantacjach i przetwórstwie trzciny cukrowej na wyspie. Poprawne dotąd stosunki z Waszyngtonem uległy gwałtownemu pogorszeniu. Castro opierając się na hasłach komunizującej Ludowej Partii Socjalistycznej, rozpoczął on gwałtowną, antyamerykańska kampanię prasową, a następnie znacjonalizował bez odszkodowań amerykańskie kompanie ropy naftowej na Kubie, a wkrótce potem pozostałe amerykańskie przedsiębiorstwa. Rząd Stanów Zjednoczonych, który początkowo dość biernie obserwował przebieg wypadków na Kubie, zareagował wstrzymaniem importu cukru kubańskiego i zamrożeniem kubańskich kapitałów w USA.

Mimo, iż poglądy Castro były początkowo dość odległe od marksizmu, Moskwie udało się go przekonać do korzyści jakie jakie w konflikcie ze Stanami Zjednoczonymi może osiągnąć wprowadzając system komunistyczny. Trudno powiedzieć w którym momencie Castro stał się komunistą, w każdym razie partia komunistyczna na Kubie, tzw. Zjednoczona Partia Rewolucji została założona dopiero pod koniec 1962, a więc ponad trzy lata po zwycięstwie "ruchu 26 lipca". Jednak terror rozpoczął sie juz w 1959 roku czystką wśród samych towarzyszy Castro.

Rosnące zainteresowanie Kubą ze strony Moskwy i stopniowe przekształcanie się rządu pod przewodnictwem Castro w dyktaturę typu komunistycznego zmusiły Stany Zjednoczone do bardziej stanowczych reakcji. 3 stycznia 1961 Waszyngton zerwał stosunki dyplomatyczne z Kubą. Dnia 13 kwietnia 1961 roku na szybko sformowane i przygotowane przy udziale rządu USA oddziały kubańskich uchodźców w liczbie ok 12 tysięcy żołnierzy podjęli próbę desantu w Zatoce Swin, 150 km na południowy wschód od stolicy Kuby. Liczono wówczas, że ludność wyspy, która doświadczyła już dyktatury Castro, dopomoże czynnie w obaleniu jego rządu. Oddziały słabo przygotowanych uchodźców nie zdołały przebić się w głąb lądu i zostały rozbite przez wojska Castro. Liczni emigranci kubańscy, którzy uchodząc przed terrorem Castro schronili sie na terytorium Stanów Zjednoczonych, stworzyli polityczna rade uchodźców kubańskich pod przewodnictwem Cardony, pierwszego premiera Kuby po wypędzeniu Batisty. Taktykę realizowana przez Castro określili oni jako zdradę rewolucji kubańskiej i przekształcenie wyspy w komunistyczny przyczółek.

Nieudaną operacje w Zatoce Swin wykorzystał Castro by zlikwidować całą prawdziwą i domniemaną opozycję. W kubańskich więzieniach znalazło się dalszych ok 100 tysięcy osób. Od lipca 1962 roku radzieckie transporty zaczęły przewozić na Kubę jednostki swojej armii, broń, samoloty, specjalistów wojskowych a przede wszystkim wyrzutnie i rakiety średniego zasięgu. Chruszczow pragnący doprowadzić tym czasie do amerykańsko-radzieckiej konferencji na szczycie sądził, że ta demonstracja siły umocni jego pozycję w ewentualnych pertraktacjach. Stany Zjednoczone, których bezpieczeństwo zostało w tak oczywisty sposób zagrożone zareagowały bardzo stanowczo. Prezydent Kennedy ogłosił blokadę wyspy by udaremnić dalsze transporty z radziecką bronią na Kubę. Chruszczow postanowił wycofanie broni. Kuba pozostała pod komunistyczna dyktaturą, zamiar Moskwy przekształcenia jej w atomowy bastion został udaremniony. W 1972 Komunistyczna Partia Kuby zatwierdza nową socjalistyczną konstytucję. Castro zostaje prezydentem. Kolejne lata. Upadek ZSRR doprowadza do załamania gospodarczego. Pod koniec XX w. Kontakty między Kubą a USA pogarszają się. W 1998 na wyspę przylatuje papież JP 2. W sierpniu 2006 r. władzę na Kubie Castro przezuje swojemu bratu. Do dnia dzisiejszego Fidel nie powrócił na stanowisko.


Copyright (c) 2009 Ann. All rights reserved.